पालीमण्डलम्
पालीमण्डलं (फलकम्:Lang-hi, फलकम्:Lang-en) राजस्थानराज्ये स्थितं किञ्चन मण्डलम् । अस्य मण्डलस्य केन्द्रमस्ति पालीनामकं नगरम् ।
भौगोलिकम्
पालीमण्डलस्य विस्तारः १२३३०.७९ चतुरस्रकिलोमीटर्मितः अस्ति । अस्य मण्डलस्य पूर्वे राजसमन्दमण्डलं, दौसामण्डलं च, पश्चिमे जालौरमण्डलं, बाडमेरमण्डलं, सिरोहीमण्डलं च, उत्तरे नागौरमण्डलम्, अजमेरमण्डलं, जोधपुरमण्डलं च, दक्षिणे उदयपुरमण्डलं, सिरोहीमण्डलं च अस्ति । अस्मिन् मण्डले लूनी इत्येषा एका एव नदी प्रवहति ।
जनसङ्ख्या
२०११ जनगणनानुगुणं पालीमण्डलस्य जनसङ्ख्या ६६,६३,९७१ अस्ति । अस्मिन् मण्डले प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर्मिते ५९८ जनाः वसन्ति अर्थात् अस्य मण्डलस्य जनसङ्ख्यासान्द्रता प्रतिचतुरस्रकिलोमीटर् ५९८ जनाः । २००१-२०११ दशके अस्मिन् मण्डले जनसङ्ख्यावृद्धिः २६.९१% आसीत् । अत्र पुं-स्त्री अनुपातः १०००-९०९ अस्ति । अत्र साक्षरता ७६.४४ % अस्ति ।
उपमण्डलानि
अस्मिन् मण्डले नव उपमण्डलानि सन्ति । तानि -
- सोजत
- मारवाड
- जैतारण
- रायपुर
- सुमेरपुर
- बाली
- पाली
- रोहत
- देसूरी
.jpg)
वीक्षणीयस्थलानि
अस्मिन् मण्डले बहूनि प्रसिद्धानि वीक्षणीयस्थलानि सन्ति । तानि -
- महाराणा प्रतापसिंह स्मारकम्
- सोमनाथमन्दिरम्
- लाखोटिया उद्यानवनम्
इत्यादीनि ।