लट्-लकारः दशसु लकारेषु अन्यतमः अस्ति। संस्कृतभाषायां कालविध्यादिक्रियाः निर्मातुं लकारः इति काचित् व्यवस्था अस्ति । तत्र लकाराः दश भवन्ति ते यथा...
१.लट् । २.लेट् । ३.लङ् । ४.लुङ् । ५.लिट् ।
६.लिङ् । ७.लोट् । ८.लुट् । ९.ऌट् । १०.ऌङ् ।
एते दश लकाराः द्विधा विभक्ताः सन्ति ।
- सार्वधातुकाः / सविकरणकालार्थाः
- अर्धधातुकाः / अविकरणकालार्थाः
तत्र लट् लकारः वर्तमानकालं बोधयति ।
पठ् धातोः लट् लकारे रूपाणि
लट् लकारः(परस्मैपदम्) |
एकवचनम् |
द्विवचनम् |
बहुवचनम्
|
प्रथमपुरुषः |
पठति |
पठतः |
पठन्ति
|
मध्यमपुरुषः |
पठसि |
पठथः |
पठथ
|
उत्तमपुरुषः |
पठामि |
पठावः |
पठामः
|
लट् (परसस्मैपदम्) लकारस्य आख्यातप्रत्ययाः(तिङ्प्रत्ययाः)
लट् लकारः(परस्मैपदम्) |
एकवचनम् |
द्विवचनम् |
बहुवचनम्
|
प्रथमपुरुषः |
ति |
तः |
अन्ति
|
मध्यमपुरुषः |
सि |
थः |
थ
|
उत्तमपुरुषः |
आमि |
आवः |
आमः
|
सेव् धातोः लट् लकारे रूपाणि
लट् लकारः(आत्मनेपदम्) |
एकवचनम् |
द्विवचनम् |
बहुवचनम्
|
प्रथमपुरुषः |
सेवते |
सेवेते |
सेवन्ते
|
मध्यमपुरुषः |
सेवसे |
सेवेसे |
सेवध्वे
|
उत्तमपुरुषः |
सेवे |
सेवावहे |
सेवामहे
|
लट् (आत्मनेपदम्) लकारस्य आख्यातप्रत्ययाः(तिङ्प्रत्ययाः)
लट् लकारः(आत्मनेपदम्) |
एकवचनम् |
द्विवचनम् |
बहुवचनम्
|
प्रथमपुरुषः |
ते |
इते |
अन्ते
|
मध्यमपुरुषः |
से |
इथे |
ध्वे
|
उत्तमपुरुषः |
ई |
वहे |
महे
|
इमे अपि पश्यन्तु
Reference
धातूनां तिङन्तरूपाणि प्राप्तुम् अनुबन्धमेतत् उपयुज्यताम् - http://www.sanskrit.jnu.ac.in/tinanta/tinanta.jsp