अपरं भवतो जन्म...
नेविगेशन पर जाएँ
खोज पर जाएँ
श्लोकः
- अर्जुन उवाच
- अपरं भवतो जन्म परं जन्म विवस्वतः ।
- कथमेतद्विजानीयां त्वमादौ प्रोक्तवानिति ॥ ४ ॥
अयं भगवद्गीतायाः चतुर्थोध्यायस्य ज्ञानकर्मसंन्यासयोगस्य चतुर्थः(४) श्लोकः ।
पदच्छेदः
अपरं भवतः जन्म परं जन्म विवस्वतः कथम् एतत् विजानीयां त्वम् आदौ प्रोक्तवान् इति ॥ ४ ॥
अन्वयः
भवतः जन्म अपरम्, विवस्वतः जन्म परम् । (तस्मात्) त्वम् आदौ एतत् प्रोक्तवान् इति कथं विजानीयाम् ?
शब्दार्थः
- भवतः = तव
- जन्म = जननम्
- अपरम् = उत्तरकालिकम्
- विवस्वतः = सूर्यस्य
- जन्म = जननम्
- परम् = पूर्वकालिकम्
- त्वम् = भवान्
- आदौ = प्रथमतः
- एतत् = इमं विषयम्
- प्रोक्तवान् इति = कथितवान् इति
- कथम् = केन प्रकारेण
- विजानीयाम् = ज्ञातुं शक्नुयाम् ।
अर्थः
भवतः जन्म अधुनातनं (अस्मिन् युगे) ज्ञायते । सूर्यस्य जन्म तु अतिप्राचीनम् (कल्पादौ) इति ज्ञायते । एवं स्थिते भवान् सूर्याय इमं योगं प्रोक्तवानिति कथम् अहं विश्वसिमि ?
शाङ्करभाष्यम्
भगवता विप्रतिषिद्धमुक्तमिति मा भूत्कस्यचिद्बुद्धिरिति परिहारार्थं चोद्यमिव कुर्वन्नर्जुन उवाच-अपरमिति। अपरमर्वाग् वसुदेवगृहे भवतो जन्म, परं पूर्वं सर्गादौजन्मोत्पत्तिर्विवस्वत आदित्यस्य तत्कथमेतद्विजानीयामविरुद्धार्थतया यस्त्वमैवादौ प्रोक्तवानिमं योगं स एव त्वसिदानीं मह्यं प्रोक्तवानसीति।।4।।
सम्बद्धाः लेखाः
बाह्यसम्पर्कतन्तुः
- http://spiritual-teaching.org/ewExternalFiles/Bhagavad%20Gita%20-%20comm%20Sankara,%20tr.%20Aiyar.pdf
- http://www.srimatham.com/uploads/5/5/4/9/5549439/ramanuja_gita_bhashya.pdf
- https://www.youtube.com/watch?v=50UvBKzWpD4
- https://www.youtube.com/watch?v=7sEMuF3hAvU
उद्धरणम्
अधिकवाचनाय
- गीताप्रवेशः, द्वितीयभागः, प्रथमखण्डः, ISBN - 978-81-88276-39-8, संस्कृतभारती
- श्रीमद्भगवद्गीतायाः परिचयात्मकलेखः
- श्रीमद्भगवद्गीतायाः मूलपाठः
- श्रीमद्भगवद्गीताशाङ्करभाष्येण सह आङ्ग्लानुवादः
- श्रीमद्भगवद्गीताशाङ्करभाष्येण सह
- श्रीमद्भगवद्गीता सान्वयम्, आङ्ग्लानुवादश्च